جلسه 19
آينده‌پژوهي فرهنگ آخرين فصلي كه به عنوان فصل هجدهم در ساختار پيشنهادي ما پيش‌بيني شده است، مبحث آينده‌پژوهي فرهنگ است. اين مبحث نيز همانند ديگر فصول فلسفه‌ي فرهنگ جاي مداقّه و بسط و بازنمايي بسيار دارد و درواقع ما در اينجا تنها طرح مسئله و ارائه‌ي ديدگاه مي‌كنيم. همانطور كه قبلاً گفتيم هريك از اين […]
جلسه 18
آيين‌وري و اراده‌پذيري فرهنگ يكي از فصول فلسفه‌ي فرهنگ «آيين‌وري و اراده‌پذيري» فرهنگ است. توضيح داديم كه در اين فصل، پنج بحث مقدماتي را بايد مطرح كرد كه في‌الجمله به آن پرداختيم. مطلب اول، مفهوم‌شناسي واژگان كليدي فصل. اينكه مي‌گوييم فرهنگ آيين‌ور و يا قاعده‌مند است چه چيزي را اراده مي‌كنيم؟ عوامل و متغيرهاي حاكم […]
جلسه 17
آيين‌وري و اراده‌پذيري فرهنگ يكي از مباحث بسيار مهم در فلسفه‌ي فرهنگ اين است كه آيا فرهنگ داراي آيين و قاعده هست؟ آيا فرهنگ آيين‌ور است؟ آيا فرهنگ مديريت‌پذير است؟ آيا مي‌توان در فرهنگ اعمال اراده كرد و تغييرات دلخواه را در فرهنگ ايجاد كرد يا نه؟ لهذا فصل شانزدهم از مجموعه فصول فلسفه‌ي فرهنگ […]
جلسه 16
شايايي و ناشايي، فراخوري و نافراخوري و برينگي و زيرينگي فرهنگ يكي از مباحث بسيار مهم در فلسفه‌ي فرهنگ، مبحث شايايي و ناشايايي، فراخوري و نافراخوري و نيز برينگي و زيرينگي فرهنگ است. اين سه مطلب را كه قريب‌الافق هستند مي‌توان در ذيل يك فصل مطرح كرد. اين سه مبحث به جهت وجود نظريه‌هاي مختلف […]
جلسه 15
نسبت و مناسبات فرهنگ با علوم انساني نظريه مختار در اين جلسه قصد داريم نظريه‌ي مختار را در ذيل تلقي اول (نسبت‌هاي چهارگانه‌ي تساوي، تباين، عام و خاص مطلق، عام و خاص من‌وجه)، بيان كنيم. آيا علوم انساني با فرهنگ يكي هستند، يا تباين دارند و متفاوت‌اند و هيچ‌گونه تلاقي و اشتراكي بين اينها نيست؟ […]
جلسه 14
نسبت و مناسبات فرهنگ و علوم انساني درخصوص نسبت و مناسبات فرهنگ و علوم انساني برخي نظرات مطرح شده است. در جامعه‌ي ما نيز مسئله‌ي تحول علوم انساني مطرح است و اين مقوله، گاه به نسبت فرهنگ و علوم انساني پيوند زده مي‌شود و به اين دليل بايد در اين خصوص توضيحاتي را مطرح كنيم. […]
جلسه 13
نسبت و مناسبات فرهنگ و علوم انساني در ابتدا يادآور مي‌شوم كه هريك از اين مباحث را كه به عنوان فصلي از فلسفه‌ي فرهنگ مطرح مي‌كنيم، به لحاظ عمق و اهميت و گستره‌ي مباحث آنچنان قابليت دارند كه هريك مي‌توانند موضوع سلسله بحث‌هاي مفصل و موضوع تحقيقات مبسوط قرار گيرند. منتها چون هدف ما در […]
جلسه 12
كجايي فرهنگ بحث در جايگاه‌شناسي فرهنگ در جغرافياي عناصر و عرصه‌هاي سخت‌افزاري و نرم‌افزاري حيات و مناسبات انساني بود. فرهنگ در ميان مقولات نرم و سخت حيات انساني، مانند دين، هنر، فلسفه، علم، و همچنين تمدن، فناوري، اقليم و… چه جايگاهي دارد؟ در جلسات گذشته مجموعه عناصر و عرصه‌ها و مقولات قابل مقايسه با فرهنگ […]
جلسه 11
كجايي فرهنگ بحث امروز ادامه‌ي بحث از كجايي فرهنگ است. منظور از كجايي فرهنگ، جايگاه فرهنگ و نسبت و مناسبات آن با مقولات نرم‌افزاري و سخت‌افزاري آدمي است. مقولات مهمي مانند «دين»، «اخلاق»، «ابرارزش‌ها» ـ كه شامل عناصر مثل عدالت، تقوا، آزادي و آزادگي مي‌شود ـ ، «عرف»، «هنر»، «فناوري»، «قدرت»، «اقتصاد» و… كه انسان […]
جلسه 10
كجايي فرهنگ يكي ديگر از مباحث بسيار مهم فلسفه‌ي فرهنگ، «كجايي فرهنگ» است. جايگاه فرهنگ در ميان مقولات سخت‌افزاري و نرم‌افزاري حيات انسان و نسبت و مناسباتي كه فرهنگ با آن مقولات دارد، كجايي فرهنگ ناميده مي‌شود. چون اين مبحث به دسته‌بندي همه‌ي علوم و دست‌كم علوم انساني مرتبط مي‌شود، از اهميت خاصي برخوردار است. […]